Sjeng van Dalsum – Nagelaten werk – Joke Pallada
Jean Paul Louis Emanuel (Sjeng) van Dalsum werd geboren in Amsterdam op 6 maart 1943 en vertrok al snel daarna met zijn ouders naar Limburg, waar ze ondergedoken zaten. Sjeng kreeg zijn opleiding o.a. aan de Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam en aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Hij was een bevlogen kunstenaar en vond zijn onderwerpen overal; hij tekende en schilderde landschappen, stadsgezichten, portretten, naakten en stillevens. Toen hij (min of meer noodgedwongen) stopte als kunstschilder en ging studeren, was hij pas vijfendertig en nog volop bezig een eigen stijl te ontwikkelen. Maar uit zijn nagelaten werk spreekt grote begaafdheid. Hij was in staat om zijn onderwerpen, soms in enkele streken en wat kleur, treffend neer te zetten.
Na het overlijden van Sjeng van Dalsum in 2015 kreeg Joke Pallada, Sjengs vrouw sinds 2007, de verantwoordelijkheid over de nalatenschap van de Van Dalsums. Ze wist dat Sjeng aan het begin van zijn carrière kunstschilder was geweest, en ze kende natuurlijk ook wat werk van hem, maar ze werd toch verrast door de hoeveelheid, de veelzijdigheid en de kracht van wat er nog meer boven water kwam. Er waren ook brieven bewaard gebleven waaruit bleek hoe hij kunstenaar was geworden en waardoor zijn carrièreswitch was veroorzaakt. Verder had hij zijn leven lang aantekeningen gemaakt en dagboeken geschreven. Joke raakte gefascineerd door Sjengs leven en zijn kunst van vóór haar tijd en gaandeweg ontstond het idee om een fotoboek te maken van een deel van zijn nagelaten werk, met daarin een compacte biografie van zijn kunstzinnige bestaan.
Sjeng van Dalsum – Nagelaten werk is een boek met het levensverhaal en werk van de kunstenaar Sjeng van Dalsum. Hoewel opgegroeid in een kunstenaarsgezin kan Sjeng zich niet vinden in het piano spelen en dansen van zijn moeder en kan ook het toneelspel van zijn vader hem niet boeien. Zijn kindertijd is rommelig en Sjeng wordt baldadig. Zijn ouders sturen hem naar een internaat waar Sjeng verre van goed wordt behandeld, tezamen met de misschien wel te vrije opvoeding van thuis uit is het voor Sjeng een hele toer om zichzelf te vinden. Na zijn eindexamen op de HBS heeft hij diverse baantjes en volgt opleidingen, maar Sjeng lijkt nergens te passen.
Met zijn dan toekomstige vrouw Agnes reist hij de halve wereld rond en maakt met tussenpozen mooi kunstwerken zoals aquarellen. Hij trouwt met Agnes en maakt met haar een reis van drie maanden, na terugkomst blijkt zijn werk niet geaccepteerd te worden door de keuzecommissie van de Contraprestatie, wat inhoudt dat Sjeng naast zijn kunst een baan zal moeten hebben. Sjeng werkt als beveiliger, sorteert augurken, werkt bij de Hoogovens en is schoonmaker, maar niets lijkt echt bij hem te passen. Ook het schilderen wil niet vorderen naar zijn zin. Sjeng reist met Agnes naar Frankrijk en langzaam komt hij tot rust, verdiept zich in de landschappen en lijkt zijn draai te vinden. Dat is niet in de laatste plaats te danken aan de mooie recensies die in de Franse kranten over zijn werk verschijnen. Eindelijk begint het leven Sjeng toe te lachen.
Ook Nederland weet inmiddels Sjeng zijn werk te waarderen en expositie na tentoonstelling volgt. Zijn leven neemt een vlucht, zijn ouders overlijden en zelf wordt Sjeng vader van Daan. Samen met Agnes en Daan reist hij terug naar Pertuis, tegen kost en inwoning zal Sjeng het pension waar ze verblijven schilderen, een hele andere manier van schilderen en Sjeng komt dan ook weinig tot zijn kunstwerken. Agnes blijkt manisch depressief en suïcidaal, de relatie is hier uiteindelijk niet tegen bestand en een scheiding is het gevolg. Sjeng neemt een groot deel van de zorg van Daan op zich en leert een andere vrouw, Greetje kennen. Ook begint hij aan een avondstudie en werkt nog altijd aan zijn eigen kunst. Met Greetje gaat hij reizen, maar onverwacht komt er een einde aan hun geluk wanneer zij onverwacht overlijdt. Een jaar later zal Agnes zich van het leven beroven en ook Sjeng zijn zoon Daan besluit uit het leven te stappen.
Na het overlijden van Greetje vindt Sjeng een luisterend oor bij Ans. Sjeng wil Amsterdam verlaten en trekt in bij Ans in Noordwijkerhout, voor de liefde, maar ook vanwege de praktische kant. Vooral dat laatste blijkt op termijn, want de relatie laat voor beide te wensen over en ieder gaan hun weg. Dan komt Sjeng in contact met Joke, een jaar lang mailen en reizen ze heen en weer, maar besluiten dan samen te gaan wonen en kopen een huis in Noordwijkerhout. Voor het eerst in zijn leven voelt Sjeng zich vrij en onafhankelijk, hij heeft zijn kunstenaarswerk nieuw leven in geblazen en maakt samen met Joke de mooiste reizen. In november 2015 komt het leven van Sjeng ten einde, hij overlijdt en laat een schat aan kunstwerken na.
Sjeng van Dalsum – Nagelaten werk is een bijzonder boekje. In de tekst zijn delen van brieven en gesprekken van de kunstenaar verwerkt naast het verhaal van de auteur. Zij vertelt op open en duidelijke wijze het verhaal naar aanleiding van brieven, gesprekken met vrienden van Sjeng en uiteraard haar eigen herinneringen. Door de fijne schrijfwijze en soms detaillistische puntjes is het alsof je Sjeng zelfs een beetje leert kennen, en dat is uiteraard de bedoeling van een goede biografie. Het boek staat vol met prachtige kunstwerken van Sjeng uit diverse periodes. Een fraai verzamelwerk en daarnaast een mooie biografie over een bijzondere man.
Uitgeverij: BestelMijnBoek
ISBN: 978-94-6247-087-3
70 pagina’s
Prijs: € 26,95
Dit boek verschijnt in maart 2018. U kunt hier alvast een exemplaar bestellen met voorverkoop-korting, maar het zal dus pas later uitgeleverd worden.
