Niets is wat het lijkt – Tanya Byron
Tanya Byron, vertelt over haar ervaringen als beginnend klinisch psycholoog op verschillende afdelingen van psychologische klinieken.
Niets is wat het lijkt bevat de aangrijpende verhalen van de patiënten met wie Byron heeft gewerkt:
– die het hoofd moesten bieden aan het begin van dementie
– kinderen met eetstoornissen
– slachtoffers van seksueel misbruik
– psychopaten
Niets is wat het lijkt hanteert geen kille, klinische benadering.
Byrons stijl zorgt ervoor dat je als lezer als het ware in de huid van de psycholoog kruipt. Haar verhalen grijpen je naar de keel en laten je niet meer los.
Elk verhaal is bijzonder en tot op het eind verrassend.
Een heftig verhaal over het leven van een klinisch psycholoog, toen nog in opleiding.
De verhalen die je leest gaan over Tanya’s belevingen en de dingen die ze met haar cliënten heeft meegemaakt.
De psychiatrische polikliniek was Tanya’s plek voor het eerste halfjaar blok van haar studie, en wat ze daar meemaakt is haar niet in de koude kleren gaan zitten. Ze voelde zich erg rot over wat er tussen haar en haar cliënt is voorgevallen en het voelde voor haar alsof ze gefaald had. Haar mentor wees haar daarom het tweede halfjaar blok aan in een halfgesloten klinische afdeling psychiatrie voor jongeren tussen de twaalf en zestien, dat zou haar makkelijker afgaan, maar niets was minder waar. In dit half jaar is ze zich teveel gaan hechten aan het meisje dat Imogen heet. Ze weet het meisje gelukkig wel te helpen, al ging dit niet zonder slag of stoot.
Tanya’s derde halfjaar blok werd een huisartsen centrum, dit was een welkome kalme en goed hanteerbare werkplek, dácht ze. Maar ook hier komt ze helaas dingen tegen die moeilijker waren dan ze vooraf had verwacht. Het volgende halfjaar blok krijgt ze een plek toegewezen op de geriatrische afdeling en ook daar wordt het erg zwaar.
Op de geriatrische afdeling ontmoet ze een man genaamd Harold. Een man van achter in de zestig die zelf al doorheeft dat zijn doen en laten, maar vooral zijn geheugen, hem veranderen en in de steek laten. Wanneer Tanya zijn levensverhaal voor hem moet opschrijven om de wereld te laten zien wie hij tot nu toe was, wordt het haar emotioneel teveel. Het verhaal van Harold is ontzettend emotioneel om te lezen en komt vol op je af. Door de impact die het op Harold zelf heeft, maar ook doordat hij wéét dat hij veranderd.
Het halfjaar blok erna word ze geposteerd op een afdeling voor eetstoornissen, waar ze het meisje Mollie ontmoet. Mollie lijdt aan anorexia en de vraag die Tanya bezig houd is waarom een meisje, die vol in het leven zou moeten staan, zichzelf kapot maakt met deze alles vernietigende ziekte. De uitkomst is schokkend.
Het laatste halfjaar blok komt ze te werken in een drugs- HIV kliniek waar ze ontzettend fijn wordt ontvangen en geholpen door het personeel, maar ook door de ‘bewoners’ zelf. Daar ontmoet ze de met HIV besmette ontwerper Tom die aan het laatste stadium van deze vreselijke ziekte is aangekomen en het leven niet meer ziet zitten. Tanya en Tom sluiten een soort “pact” en Tanya is vastberaden om zich hoe dan ook, aan haar belofte aan hem te houden.
Ik durf bijna met zekerheid te stellen dat iedereen, inclusief ik zelf, altijd maar denkt dat de psychiater ‘het maar even snel moet oplossen omdat zij het allemaal wel weten’ , maar in dit boek verteld Tanya heel duidelijk dat dit absoluut niet het geval is.
Ook psychologen hebben geen kant en klaar handboekje in het bureau liggen om alles op te lossen, ook voor de psycholoog is het soms gissen wat het beste werkt voor de persoon die op dat moment voor hun zit en dat weet Tanya ontzettend mooi te beschrijven in haar boek.
Tanya verteld over de gedachten die ze heeft over haar patiënten om ze te kunnen helpen. Ook zij weet soms niet wat ze moet doen en heeft dan de hulp van haar mentor nodig. Haar mentor Cris Moorhead is een stugge, strenge maar rechtvaardige vrouw die zo haar eigenaardigheden heeft, maar wel een goede en eerlijke mentor is.
Elk verhaal heeft zijn eigen lading en stuk voor stuk grijpen de verhalen je naar de keel. Het ene verhaal is erg emotioneel door de, toen nog in opleiding zijnde, onkunde van Tanya en ze het allemaal even niet meer ziet zitten. Het andere verhaal pakt je vast door wat er met de cliënt gebeurd. Soms kom je stukken tegen met veel ‘dure woorden’ en veel uitleg die mij een beetje uit het verhaal haalden omdat ik die woorden of begrippen natuurlijk niet of nauwelijks gebruik in het dagelijkse leven.
Al met al is dit een ontzettend mooi, eerlijk en meeslepend boek over een jonge vrouw die in de wereld van de psychiatrie werkzaam is. Door de manier van schrijven wordt je echt bij haar ervaringen betrokken en is het alsof je er een deel van hebt uitgemaakt. Het is een intiem relaas over de gebeurtenissen achter de schermen van de jonge in opleiding zijnde psycholoog zelf. Tanya geeft geeft een mooie inkijk in het leven van een jonge vrouw die nog onervaren een vak aan het leren is. Ze durft ook zonder schroom haar ‘fouten’ te laten zien, voor zover je het fouten mag noemen.
Uitgeverij: Unieboek spectrum
Pagina’s; 288
Prijs: €19,99
ISBN: 9000336538
Tanja Byron over Niets is wat het lijkt: http://m.youtube.com/watch?v=2BE0Eoi9J10
