Een zwarte pyjama – Patricia McCormick
Ze dragen een zwarte ‘pyjama’, de soldaten van de Rode Khmer die in 1975 in Cambodja aan de macht komen. Arn Chorn-Pond is dan elf, een kind nog. Hij wordt weggehaald bij zijn familie en naar een werkkamp gestuurd. In de verzengende hitte zwoegt hij op de rijstvelden ziet hij anderen voor zijn ogen sterven. Arn leert snel onzichtbaar te zijn voor de sadistische Rode Khmers die dagelijks beslissen over leven en dood. Op een dag vragen de soldaten of een van de kinderen een muziekinstrument kan bespelen. Arn biedt zich aan. Die beslissing houdt hem in leven, maar zorgt er ook voor dat hij als kindsoldaat midden in de Killing Fields belandt.
Dit is het waargebeurde verhaal van de elfjarige jongen, Arn, die met zijn familie in Phnom Penh woont op het moment dat de Rode Khmer aan de macht komt in 1975. Ze vluchten omdat er een bombardement dreigt. Desondanks worden ze toch gevangen genomen, gescheiden en ondergebracht in werkkampen. Arn wordt gedwongen om in de rijstvelden te gaan werken met andere kinderen van zijn leeftijd, sommigen zelfs jonger. Zonder behoorlijk voedsel, blootgestaan aan vreselijke ontberingen: martelingen, verkrachtingen en gruwelijke moordpartijen. Arn is een pientere jongen, die al snel doorheeft dat zelfs een verkeerde blik kan leiden tot de dood. Als er gevraagd wordt of er kinderen zijn, die een muziekinstrument kunnen bespelen, geeft hij zich op. Vijf dagen krijgt hij de tijd om de khim te leren bespelen, een houten instrument met veel snaren die je aanslaat met bamboestokjes. Met zes jongens vormen ze een band, die moeten spelen om de geluiden van het moorden en het kraken van de schedels te overstemmen. Maar als de Vietnamezen steeds dichter bij het kamp komen, krijgen Arn en een paar andere kinderen een geweer en vluchten ze met een Rode Khmer-leider de zogeheten Killing Fields in.
Op de cover van ‘Een zwarte pyjama’ prijkt de foto van Arn als jonge jongen. Een knappe, gezonde jongen, die in de loop van vier jaar verandert in een levend skelet. Patricia McCormick vertelt het verhaal van Arn in zíjn bewoordingen, hoe híj het allemaal beleefd heeft. Want, zoals ze zelf in het nawoord zegt: ‘Mijn poging om die stem vast te leggen was als het vangen van een vuurvliegje. Steeds als ik de regels van stijl en grammatica erop toepaste, doofde het licht.’
Een verhaal dat begint in Cambodja in 1975, ver na onze Tweede Wereldoorlog, maar met soortgelijke gruwelijke taferelen en mensonterende omstandigheden. Het mag een wonder genoemd worden hoe Arn zich in deze vier jaren in leven wist te houden. Door het privilege van muzikant kreeg hij soms wat extra rijst, die hij weer verdeelde onder de zwakste kinderen. Maar niet alleen het fysieke, ook het psychologische aspect is van grote invloed geweest op zijn verdere leven. Het dagelijkse moorden, waarbij hij soms gedwongen werd zand over de lijken te gooien als hun schedels met een bijl ingeslagen waren. Een enkeling leefde zelfs nog… Wat een impact moet dit gehad hebben op het leven van een elfjarige! Op deze momenten sloot hij zich overal van af en overleefde. Later, als hij op zijn zestiende in Amerika belandt doordat hij geadopteerd wordt, raakt hij in een emotionele crisis. Dan besluit hij om zijn verhaal aan de hele wereld te vertellen. Een verhaal dat gruwelijk, maar zeker ook erg ontroerend is.
Arn Chorn-Pond wijdt zijn leven nu aan het helpen van jonge oorlogsslachtoffers, met de door hem opgerichte organisaties Children of War en Cambodian Living Arts. Voor zijn werk heeft Arn o.a. de Amnesty International Human Rights Award en de Spirit of Anne Frank Outstanding Citizen Award ontvangen. Patricia McCormick is een meermalen bekroond auteur en journaliste die veel is geprezen om haar menselijke benadering van moeilijke onderwerpen.
Uitgeverij: The House of Books
ISBN: 9789044344462
Aantal pagina’s: 192
Prijs: € 17,50
Prijs e-book: €11,99
